HPV testi, insan papilloma virüsüne (HPV) maruz kalmış olan kadınların ne kadar risk altında olduklarını belirlemek için yapılan bir tarama testidir. Bu test sayesinde, rahim ağzı kanseri riskini azaltmak için gerekli önlemler önceden alınabilir. Normal smear testleri, rahim ağzı kanseri için riskli olan hücreleri kontrol etmekle birlikte, HPV’nin varlığını gösteremez. Bu nedenle, bazı durumlarda HPV testi yapılması önerilir. HPV testinin, genellikle 30 yaş üstü kadınlar ve rahim ağzı kanseri hikayesi olan kadınlar için önerildiği belirtilmektedir. HPV testi yapılırken, rahim ağzından alınan örnekler laboratuvarlara gönderilir ve sonuçlar birkaç gün içinde elde edilir.
HPV Nedir?
HPV, insan papillomavirüsü anlamına gelmektedir. Bu virüs insan vücudunda farklı yerlerde bulaşabilen bir enfeksiyon türüdür. Cinsel yolla bulaşan HPV, özellikle kadınlarda serviks kanseriyle ilişkilendirilir ve cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlar gibi belirti göstermeyebilir. HPV enfeksiyonu çoğu kişide bağışıklık sistemi tarafından baskılanmaktadır, ancak bazı durumlarda enfeksiyon kronikleşebilir ve kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. HPV’nin yaklaşık 100 farklı türü vardır ve bu türlerden bazıları daha yüksek kanser riski taşır.
HPV Testi Nasıl Yapılır?
HPV testi, özellikle rahim ağzı kanseri riskini değerlendirmek için yapılan bir testtir. Genellikle smear testiyle birlikte yapılır. Normal smear testi, hücrelerin kanser öncesi veya kanser olmadığını belirlemek için yapılan bir test iken, HPV testi, virüsün varlığını veya yokluğunu tespit etmek için yapılan bir testtir.
Test yapılırken hasta, dizleri bükülü veya açık pozisyonda yatırılarak, rahim ağız çevresinin görüntüsü alınır. Sonra bir fırça ile hücre örnekleri alınır. Bu örnekler genellikle laboratuvara gönderilir ve sonuçlar birkaç gün sonra gelir.
HPV testi ile smear testi arasındaki fark, smear testi sadece kanser öncesi değişiklikleri gösterirken, HPV testi virüsün varlığını veya yokluğunu belirler. Bu nedenle, smear testi negatif olsa bile HPV testi pozitif olabilir ve bu durumda doktorlar daha fazla test yapabilir veya tedavi önerilerinde bulunabilirler.
HPV Testi Kimlere Önerilir?
HPV testi, özellikle 30 yaşın üzerindeki kadınlara yapılması önerilmektedir. Aynı zamanda daha önce yüksek-risk HPV enfeksiyonu geçiren veya rahim ağzı kanseri öyküsü olan kadınlar da HPV testi yaptırmalıdır. Ayrıca smear testinde anormal sonuçlar alınan kadınlar da HPV testi yaptırmaları gerekmektedir.
HPV enfeksiyonu taşıyan ancak hiçbir semptom göstermeyen kişiler de bulunabilir. Bu nedenle cinsel olarak aktif tüm kadınlar, düzenli olarak smear testleri yaptırmalarının yanı sıra HPV testi yaptırmaları tavsiye edilir. Kadınların, HPV aşısı olmadan önce mutlaka test yaptırmaları gerektiğini de belirtmek gerekir.
HPV testi, erkekler için de yapılabilir ancak toplum sağlığı açısından kadınlar daha yüksek önceliklidir. Bu nedenle erkeklerin HPV testi yaptırmaları daha az yaygındır ve daha spesifik nedenlerle gereklidir.
Ayrıca, sağlık öyküsüne bakıldığında aile öyküsü veya immün yetmezlik durumu olan kişilere de HPV testi önerilmektedir.
- 30 yaşın üzerindeki kadınlar
- Yüksek-risk HPV enfeksiyonu geçiren kadınlar
- Rahim ağzı kanseri öyküsü olan kadınlar
- Smear testinde anormal sonuçlar alan kadınlar
- Tüm cinsel olarak aktif kadınlar
- Erkekler (spesifik nedenlerle gereklidir)
- Aile öyküsü veya immün yetmezlik durumu olan kişiler
Yaş Sınırı Var Mı?
HPV testi yaptıracak kişilerin yaş sınırı bulunmamaktadır. Özellikle 30 yaş üzeri kadınlar düzenli olarak HPV testi yaptırmaları önerilir. Çünkü HPV enfeksiyonları genellikle cinsel yolla bulaşır ve cinsel yaşamın başlamasıyla birlikte risk artar. HPV testleri, smear testi gibi bir diğer testle birlikte de yapılabilir. Genç yaşlarda yapılan HPV testlerinde taşıyıcı olarak tespit edilen birçok enfeksiyon, kendi kendine geçer ve tedavi gerektirmez. Ancak 30 yaşından sonra yapılan HPV testleri daha doğru sonuçlar verir ve kanser öncesi lezyonların tespitinde de büyük öneme sahiptir.
Testte Kullanılan Yöntemler
HPV testi için kullanılan iki ana yöntem mevcuttur. İlk olarak, babaların tekniği olarak bilinen Pap smear (Pap smear testi) kullanılarak HPV enfeksiyonu aranabilir. Bu yöntem, serviks üzerindeki hücreleri alarak laboratuvara göndermek suretiyle gerçekleştirilir ve daha sonra mikroskop ile incelenir. İkinci yöntem ise HPV DNA testidir. Bu test, servikal bölgeden alınan bir örnek kullanılarak gerçekleştirilir ve laboratuvar incelemesi sonrasında HPV’nin varlığı belirlenir. Bu testler genellikle birlikte kullanılır ve daha doğru sonuçlar verir.
HPV Test Sonuçları
HPV testi sonuçları, negatif veya pozitif olarak yorumlanabilir. Pozitif sonuç, HPV enfeksiyonunun varlığını gösterir ancak kanser belirtisi değildir. Bu nedenle, pozitif sonuç alındığında korkmaya gerek yoktur. Bununla birlikte, pozitif sonuçların takibi önemlidir. Smear testi ile birlikte yapılırsa, HPV pozitif sonucu pap smear testi ile karşılaştırılır. Pozitif sonucun, kanser öncesi hücrelerin varlığını belirlemektedir. HPV’nin hangi tipi varsa ve ne kadar süreyle enfekte olunduğuna bağlı olarak, doktorlar muhtemelen biopsy veya kolposkopi önerirler. Bu testler, HPV enfeksiyonunun neden olabileceği kanser öncesi hücrelerin daha detaylı bir şekilde incelenmesi için yapılır.
HPV Testi Yaptırmak Neden Önemlidir?
HPV testi yaptırmak, sağlıklı bir yaşam için son derece önemlidir. Çünkü HPV, kadınlarda serviks kanseri gibi ciddi rahatsızlıklara neden olabilen bir enfeksiyondur. Ancak erken teşhis sayesinde bu hastalıkların önüne geçmek mümkündür.
HPV testi, herhangi bir semptom göstermeden önce enfeksiyonun teşhis edilmesine yardımcı olur. Böylece, enfeksiyon ilerlemeden önce tedavi edilebilir ve ciddi komplikasyonların önüne geçilebilir. Özellikle, 30 yaşın üzerindeki kadınların HPV testi yaptırması önerilir.
Ayrıca, HPV testi yaptırmanın bir diğer faydası da düzenli olarak smear testi yaptıran kadınlarda, enfeksiyonun erken teşhis edilip tedavi edilebilmesidir. Bu sayede, serviks kanseri gibi ciddi bir hastalığın önüne geçilebilir.
HPV testi yaptırmak için doktorunuza danışarak periyodik olarak test yaptırmayı ihmal etmeyin. Kendinizi ve sevdiklerinizi bu ciddi enfeksiyondan korumak için erken teşhis son derece önemlidir.
Aşılarla Korunma
HPV aşısı, HPV virüsüne karşı etkili bir koruma sağlar ve kadın ve erkeklerin HPV enfeksiyonundan korunmalarına yardımcı olur. HPV aşısı, cinsel yolla bulaşan virüsün neden olduğu kanserlerin birçoğunu önlemede etkilidir. Ayrıca, HPV aşıları ayrıca genital siğillerin önlenmesinde de kullanılır.
HPV aşıları, özellikle 9-14 yaş arasındaki çocuklar ve gençler için en etkili koruma yöntemlerinden biridir. Ancak aşı, HPV ile enfekte olan kişilere de uygulanabilir ve enfeksiyonu tekrar etmesini önleyebilir. HPV aşısı 26 yaşından önce yapıldığında en üst düzey koruma sağlar.
HPV aşıları, birçok ülkede aşılanması zorunlu olan rutin bir aşı programının parçasıdır. Aşıların türü ve sayısı ülkeden ülkeye değişebilir, bu nedenle aşılama stratejinizi doktorunuzla konuşmanız önemlidir.
HPV Tedavisi
HPV enfeksiyonu ciddi bir sağlık sorunu olsa da genellikle geçicidir ve kendiliğinden iyileşebilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda tedavi gerekebilir. Tedavide amaç, enfeksiyonun neden olduğu belirtileri kontrol altına almak ve kanseri engellemektir. Tedavi, hastanın enfeksiyon tipine, cinsiyetine, yaşına ve enfeksiyonun yayılımına bağlı olarak değişebilir. Bazı durumlarda, enfeksiyonun kendisi tedavi edilemez, ancak enfeksiyonun neden olduğu belirtiler tedavi edilebilir. Bu belirtiler arasında genital siğiller ve kanser öncesi değişiklikler sayılabilir. Tedavi yöntemleri arasında kriyoterapi, lazer tedavisi, elektrokoterizasyon, cerrahi girişimler ve ilaç tedavisi gibi farklı seçenekler bulunmaktadır. Ancak, en etkili yol, enfeksiyondan korunmaktır. Bu nedenle, koruyucu HPV aşısı yaptırmak ve sağlıklı bir cinsel yaşam sürdürmek, enfeksiyondan korunmada en önemli yol olarak önerilir.
HPV Testi Sonrası Ne Yapmalısınız?
HPV testi sonrası, doktorunuz size uygun bir tedavi yöntemi önerecektir. Eğer sonuçlar normal çıkmışsa, yine de yılda bir smear testi yapılması önerilir. Ancak pozitif sonuçlar alındıysa, doktorunuz size hangi tedavi seçeneklerinin uygun olduğunu söyleyecektir.
Bunun yanı sıra, enfeksiyonun yayılmasını engellemek için bazı önlemler alabilirsiniz. Cinsel olarak aktif iseniz, prezervatif kullanmak enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir. Ayrıca, sigara içmek HPV’nin neden olduğu kanser riskini artırdığı için, sigarayı bırakmak da önemlidir.
Son olarak, HPV enfeksiyonunun ciddi sonuçlarına karşı korunmak adına aşılama önerilmektedir. Doktorunuz size uygun aşıları önerecektir. Bu aşılar, HPV’nin bazı türlerine karşı koruma sağlar ve kanser riskini önler.
