Gözleme, Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Yapımı oldukça kolay olan gözlemenin en önemli aşaması, doğru hamurun yapımıdır. Gözleme hamuru yaparken dikkat edilmesi gereken bazı püf noktaları vardır. Öncelikle, hamurun malzemeleri doğru oranlarda kullanılmalıdır. Hamurun yoğrulması sırasında un oranı yavaş yavaş artırılmalıdır. Hamurun açılması için ise elde yoğrulan hamur, ince bir şekilde açılmalıdır. Hamurun pişirilmesi aşamasında da, doğru ısı ayarı ve dikkatli döndürme işlemi gereklidir. Gözleme hamuru ile birçok lezzetli malzeme kullanarak farklı çeşitler yapılabilir.
Gözleme Hamuru Malzemeleri Nelerdir?
Gözleme hamuru yapmak için gerekli malzemeler oldukça basittir. İhtiyacınız olanlar:
- 3 su bardağı un
- Yarım çay bardağı sıvı yağ
- 1 tatlı kaşığı tuz
- 1,5 su bardağı ılık su
Bu malzemelerle kolayca gözleme hamuru yapabilirsiniz. Un, sıvı yağ ve tuzu karıştırıp yavaş yavaş su ekleyerek hamuru yoğurmanız yeterli olacaktır. Malzemelerin miktarını artırarak daha fazla gözleme hamuru yapabilirsiniz. Gözlemelerinize farklı tatlar katmak için hamurun içine baharatlar veya yeşillikler ekleyebilir, üzerine çeşitli malzemeler koyarak farklı lezzetler deneyebilirsiniz.
Adım Adım Gözleme Hamuru Nasıl Hazırlanır?
Gözleme yapmanın en önemli aşaması, doğru hamur yapımıdır. Gözleme hamuru yapmak için öncelikle malzemeleri hazırlayın. 3 su bardağı un, 1 çay kaşığı tuz, 1 su bardağı ılık su ve 1 yemek kaşığı zeytinyağı kullanarak hamuru yoğurun. Malzemeleri birleştirip hamurun yoğrulması aşamasına geçin. Hamuru yoğururken ortası çukur olacak şekilde hamuru açın ve malzemeleri ekleyin. Daha sonra hamuru dinlenmesi için bekletin. Dinlenen hamuru, arkalı önlü ince bir şekilde açın ve yağlayın. Hamuru ortasından ikiye katlayın ve pişirin.
Hamur Yoğurma Aşaması
Gözleme yapımının en önemli aşaması hamur yoğurma aşamasıdır. Hamurun yoğunluğu ve kıvamı, gözleme hamurunun lezzetini ve yapısını etkiler. İyi bir hamur için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:
- Malzemeleri doğru oranda kullanmak, hamurun yoğunluğunu belirler.
- Hamurun yoğrulması ne çok az ne de çok fazla yapılmalıdır. Az yoğrulan hamur yeterince elastik değildir, aşırı yoğrulan hamur ise sertleşir.
- Hamur yoğrulurken elde kuru hamur kalırsa, buna bir miktar su eklenmelidir.
- Hamurun yoğurulduğu alanın temiz ve hijyenik olması önemlidir.
Yukarıdaki dikkat edilmesi gereken noktalara dikkat ederek, gözleme hamuru için ideal bir hamur hazırlanabilir.
Malzemelerin Birleştirilmesi
Gözleme hamuru yapmak için gereken malzemeler, genellikle un, su, tuz ve bazen de maya veya yoğurt gibi farklı bileşenleri içerir. Bu malzemelerin birleştirilmesi ve hamur elde etmek için belirli bir prosedür takip edilmelidir.
Birinci adım, un ve tuzu birleştirmektir. Bunları bir kaseye koyun ve iyice karıştırın. Sonra unun ortasını açarak suyu slow olarak ekleyin ve hamur elde edene kadar yoğurun. Bazı tariflerde, maya veya yoğurt da hamurda yer alır. Bu durumda, mayayı önce suya eklemeniz ve biraz şeker eklemeniz gerekiyor. Yoğurtlu tariflerde ise yoğurt, su yerine kullanılabilir.
Malzemelerin sırayla eklenmesi son derece önemlidir. Önce un ve tuz birleştirilmeli, ardından su veya su bazlı bileşenler eklenmelidir. Mayayı kullanıyorsanız, bunu suya ekledikten sonra unla birleştirmelisiniz. Bazı tariflerde, sıvı yağlar da hamurda kullanılır. Bu durumda, yağ su veya yoğurtla aynı zamanda eklenir.
Bu adımların doğru bir şekilde takip edilmesi, lezzetli ve yumuşak bir gözleme hamuru elde etmenizi sağlar.
Hamurun Dinlendirilmesi
Gözleme hamuru yapımı için en önemli aşamalardan biri dinlendirme işlemidir. Dinlendirme işlemi hamurun mayalanarak yumuşamasını sağlar. Hamurun hamur yoğurma işleminden hemen sonra dinlendirilmesi gerektiğini unutmayın. Hamuru dinlendirmek için öncelikle hamurunuzu bir bez ya da naylon poşetle kaplayın ve oda sıcaklığında 30-60 dakika kadar bekletin. Bu süre görülebilir sıvı bir kıvam alması için yeterli olacaktır. Eğer daha fazla zaman ayıramıyorsanız, hamuru en az 10-15 dakika dinlendirin. Böylece hamurunuzun elastikiyeti artacak ve daha kolay açılacaktır.
Hamurun Açılması Aşaması
Gözleme hamuru hazır olduğunda, sıra hamurun açılma aşamasına geliyor. Hamur açarken gözleme yapımındaki en önemli nokta, hamurun çok ince açılmasıdır. Ancak, hamurun çok inceltilmesi de gözleme yapımını zorlaştırabilir. Hamurun açılması sırasında, hamuru eşit bir şekilde dağıtmak önemlidir. Bu nedenle, hamurun boyutunu çok büyük yapmamak gerekiyor. Ayrıca, hamuru açarken tezgahın üzerine un serpmek, hamurun yapışmasını önlemek için önemlidir.
Hamuru açarken, açma işlemini yavaşça ve dikkatlice yapmak önerilir. Hamurun üzerine çok fazla basınç uygulamak, hamurun yırtılmasına neden olabilir. Hamurun doğru bir şekilde açılması, gözleme yapımında lezzetli sonuçlar doğurur.
Gözleme Hamurunun İnceliği
Gözleme hamuru yapımında en önemli püf noktalardan biri hamurun inceliğidir. Hamur çok ince yapılmazsa iç malzemeler pişmeyebilir, çok ince yapılırsa ise kolaylıkla yırtılır. Bu nedenle hamurun doğru incelikte açılması oldukça önemlidir. Genellikle gözleme hamuru yaklaşık 1-2 mm kalınlığında açılır. Hamuru açarken un serpilmiş yüzeyler kullanılabilir ve hamuru oklava yardımıyla yavaş yavaş inceltmek gerekir. Ayrıca hamuru açmadan önce dinlendirme işlemi de gerçekleştirildiğinde hamurun daha kolay açılabileceği unutulmamalıdır.
Üzerine Yağ Sürülmesi
Gözleme hamurunun hazırlanmasında son aşama üzerine yağ sürülmesidir. Yağ, hem hamurun ısısının düzgün dağılmasını sağlar hem de lezzetini artırır. Ancak hangi yağların kullanılacağı ve ne kadar sürüleceği önemlidir. Genellikle gözleme hamurunun üzerine tereyağı sürülür. Tereyağı hamurun lezzetini artırırken, harika bir aroma da sağlar. Bunun dışında sıvı yağlar da kullanılabilir ancak lezzet bakımından tereyağı önerilir. Üzerine sürülecek yağ miktarı ise tamamen kişisel tercihe bağlıdır. Fakat fazla sürülen yağ hamurun yumuşaklığını azaltabilir ve sağlıksız hale getirebilir.
Hamurun Pişirilmesi Aşaması
Hamurun pişirilmesi aşamasında dikkat edilmesi gerekenler bulunmaktadır. İlk olarak, pişirme tavasının iyice ısınmış olması gerekmektedir. Tava ısındıktan sonra, hamurun her iki tarafına da yağ sürülmesi gerekmektedir. Yağ, gözlemenin pişirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Gözleme hamuru pişirilirken orta ateşte pişirme işlemi gerçekleştirilmelidir. Hamurun bir tarafı piştikten sonra, spatula yardımı ile diğer tarafı çevirerek pişirilmeye devam edilmelidir. Bu işlem, hamurun her iki tarafının eşit şekilde pişmesini sağlar.
Gözleme hamuru piştikten sonra, servis edilecek olan tabağa alınmalıdır. Gözleme dilimleri, sıcak sıcak servis edildiği zaman daha lezzetli olmaktadır. Ayrıca, gözleme hamuru ile farklı çeşitler de hazırlanabilir. Peynirli, ıspanaklı, kıymalı gibi farklı malzemelerle hazırlanan gözlemeler, lezzetli bir atıştırmalık ya da ana yemek olarak tüketilebilir.
Isı Ayarı
Gözleme yaparken pişirme ısısı oldukça önemlidir. İyice ısınmayan tavada gözleme hamuru tam olarak pişmeyebilir veya yanabilir. Aşırı ısınmış tavada ise gözleme hamuru çabucak pişebilir, ancak iç malzeme yeterince pişmeyebilir. Bu nedenle, gözleme pişirirken orta ısıda bir tavayı tercih etmek en uygunudur. Tavanın kapağı varsa, kapağı kapatarak gözleme hamurunun hızlı bir şekilde pişmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca, her gözlemeyi pişirmeden önce tavayı hafifçe yağlayarak yapışmasını da engelleyebilirsiniz.
Hamurun Döndürülmesi
Gözleme hamuru hazırlama aşamalarından sonra sıra hamurun pişirilmesine geliyor. Gözlemenin pişirme aşamasında hamurun döndürülmesi oldukça önemlidir. Hamurun her iki tarafının eşit miktarda pişirilmesi için döndürme işlemi doğru yapılmadığında gözlemenin içi çiğ kalabilir veya yanabilir. Hamurun döndürülmesi için yapılması gereken işlem, kenarlarından başlayarak hamuru ince uzun şekilde katlamak ve tekrar ortasından katlayarak dörde bölüp açmak. Daha sonra hamurun yarısına istenilen malzemeler eklenir ve diğer yarı kapatılıp kenarları bastırılır. En son olarak gözlemenin her iki tarafı da eşit miktarda pişirilirken, hamur tekrar dört kata katlanarak döndürülür.
Gözleme Hamuru İle Hangi Lezzetler Hazırlanabilir?
Gözleme hamuru yapımı oldukça kolay ve pratiktir. Özellikle Türk mutfağında yaygın olarak kullanılan gözleme hamuru ile pek çok lezzet hazırlanabilir. İster kahvaltıda, ister öğle yemeğinde, hatta akşam yemeğinde bile tüketebilirsiniz. İşte gözleme hamuru ile hazırlayabileceğiniz lezzetler:
Geleneksel gözleme iç malzemesi olarak patates, peynir, ıspanak, kıyma, kuşkonmaz gibi çeşitli malzemeler kullanılabilir. Hamur açıldıktan sonra iç malzeme hamurun üzerine serpilir, üçgen şekilde katlanır ve tavada pişirilir. Sıcak servis yapılır.
Peynirli gözleme iç malzemesi olarak lor, beyaz peynir, kaşar peyniri veya karışık peynirler kullanılır. İnce açılan hamurun üzerine rendelenmiş peynir serpilir ve tavada pişirilir. Peynir eridikten sonra servis edilir.
Ispanaklı gözleme hazırlamak için taze ıspanak kullanabilirsiniz. Ispanakları kavurduktan sonra ince kıyılmış soğan, sarımsak ve baharatlar ile karıştırın. İnce açılan hamurun üzerine hazırlanan iç malzeme koyulur ve tavada pişirilir.
Kıymalı gözleme iç malzemesi olarak kıyma, soğan, sarımsak, domates veya biber kullanılabilir. Kıyma soğanla birlikte kavrulur. İnce açılan hamurun üzerine hazırlanan iç malzeme konulur ve tavada pişirilir. Servis edilirken limon sıkılabilir.
Bunların yanı sıra gözleme hamuru ile patatesli, peynirli-ıspanaklı veya sucuklu kaşarlı gibi çeşitli lezzetler de hazırlanabilir.
Gözleme hamuru ile hazırlayabileceğiniz lezzetli yemek tarifleri ile sofralarınıza renk katabilirsiniz. Afiyet olsun!
Geleneksel Gözleme
Gözleme yapımında en sevilen lezzetlerin başında gelen geleneksel gözleme, iç malzemelerine göre farklı tatlar yaratabilir. En yaygın iç malzemeleri arasında peynir, maydanoz, ıspanak, kıyma, patates ve dövülmüş ceviz yer alır.
Geleneksel gözleme hamuru bu iç malzemeler ile birleştirilerek hazırlanır. İlk olarak hamur yoğrulur ve dinlendirilir. Daha sonra küçük parçalara ayrılarak açılır. Açılan hamurun üzerine iç malzemeler konulur ve hamur katlanarak iç malzeme kapatılır. Son olarak gözleme sacı üzerinde pişirilir.
Geleneksel gözlemeler genellikle yağda pişirilir, ancak daha hafif bir alternatif olarak fırında da pişirilebilirler. Gözlemelerin üzerine tereyağı sürülerek servis yapılabilir. Aynı zamanda yoğurt, domates ve biber turşusu gibi garnitürlerle de sunulabilir.
Peynirli Gözleme
Peynirli gözleme, Türk mutfağının en sevilen lezzetlerinden biridir. Peynirli gözleme yapmak için, gözleme hamuru hazırlayın ve hamuru açın. Ardından, iç malzemesi olarak kullanacağınız peynirleri seçin. Taze çökelek, lor peyniri veya beyaz peynir gibi peynirler kullanabilirsiniz. Peynirleri hamurun üzerine serpiştirin ve hamuru katlayın. Gözlemenizin yanında sıcak bir çay eşliğinde servis edebilirsiniz. Peynirli gözleme farklı peynir çeşitleriyle de hazırlanabilir. Örneğin, kaşar peynirli bir gözleme yapmak isterseniz, kaşar peynirini rendeleyerek hamurun üzerine serpiştirebilirsiniz. Aynı şekilde, lor peynirli bir gözleme hazırlamak isterseniz, lor peynirini hamurun üzerine yayın ve gözlemenizi pişirin.
Ispanaklı Gözleme
Ispanaklı gözleme lezzetli bir seçenek olabilir. Ispanaklı gözleme yapmak için ihtiyacınız olan malzemeler hamur, çiğ ıspanak, beyaz peynir, sarımsak, tuz ve zeytinyağıdır. Ispanakları yıkayın, kurulayın ve doğrayın. Sarımsakları yarısından az bir miktarıyla birlikte doğrayın. Beyaz peyniri çatalla ezin. Hamuru açın ve üzerine ıspanak, peynir, sarımsak, tuz ve zeytinyağı karışımını ekleyin. Daha sonra hamuru katlayın ve kenarları sıkıca kapatın. Gözleme yapmak için tavayı ısıtın ve üzerine bir miktar tereyağı veya zeytinyağı dökün. İspanaklı gözlemeyi tavaya koyun ve her iki tarafını da pişirin. Ispanaklı gözleme servise hazır.
Kıymalı Gözleme
Kıymalı gözleme yapmak için öncelikle hamur hazırlanır. Daha sonra kıyma, soğan, domates, biber ve baharatlar karıştırılarak iç malzemesi hazırlanır. Genellikle kullanılan baharatlar; pul biber, kırmızı biber, karabiber, tuz ve kekik gibi baharatlardır. Hamur açıldıktan sonra üzerine hazırlanan iç malzeme konur ve gözleme kapatılır. Pişirme işlemi için tavaya alınan gözleme her iki tarafı da kızartılır. Kıymalı gözleme özellikle baharat sevenlerin tercih ettiği bir lezzettir. İç malzemede kullanılan baharatlar isteğe göre artırılıp azaltılabilir. En lezzetli kıymalı gözleme, taze ve doğal malzemelerin kullanılmasıyla elde edilir.
