Leblebi, Türk mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir ve özellikle kış aylarının en popüler atıştırmalıklarından biridir. Leblebi yapmak oldukça kolaydır ve evde yapabileceğiniz çok lezzetli bir atıştırmalık elde edebilirsiniz. Leblebi yapmak için gereken malzemeler; kuru nohut, su ve tuzdur. İlk olarak, nohutlar yıkandıktan sonra bir tencereye konulur ve su eklenir. Daha sonra kaynamaya başlayınca tuz eklenir ve kısık ateşte yaklaşık 1 saat boyunca kaynatılır. Ardından nohutlar süzülür ve fırın tepsisine yayılır. Nohutlar, fırına verilip kavrulur ve arada sırada karıştırılır. Yaklaşık 1 saat sonra leblebi hazır olur ve afiyetle tüketilebilir.
Malzemeler
Leblebi yapımı için ihtiyacınız olan malzemeler oldukça sade ve basit. İşte leblebi için gerekli malzemelerin listesi:
- 1 kilogram çiğ nohut
- Su
- Tuz
Leblebi yapmak için kullanacağınız çiğ nohutu önceden akşamdan ıslatmanız gerekiyor. Bu işlem leblebi yapımı sırasında hem daha az enerji harcanmasına hem de daha hızlı bir şekilde kurutulabilmesine yardımcı olur. Ayrıca, tuz leblebinin tadını arttırmak için eklenen bir malzemedir. Leblebi yapımında çok önemli olan malzemelerin başında ise su geliyor. Leblebi yapımında kullanılan suyun hijyenik olması ve yöresine göre çeşme suyu veya arıtılmış su olması gerekiyor.
Leblebi Yapımı
Leblebinin yapımı, özellikle doğru kurutma işlemiyle oldukça uzun bir süreci gerektirir. İlk adım, önceden ıslatılmış leblebilerin kaynatılmasıdır. Kaynatma işlemi leblebilerin kabuğunu yumuşatır ve haşlama işlemine hazırlar. Daha sonra birkaç kez suyunu değiştirerek leblebiler haşlanır ve kuruması için güneşte bekletilir. Güneşte kurutma işlemi tamamlandıktan sonra, leblebilerin fazla kabukları ayıklanır. Kurulan leblebiler kavurma işlemine alınır. Kavurma yapılırken leblebi fırına verilebilir. Fırında kavurma işlemi tamamlandıktan sonra, leblebiler havalanmaya bırakılır ve paketlenir.
Leblebi Kaynatma
Leblebi yapımının ilk adımı olan kaynatma işlemi oldukça önemlidir. Kaynatma işlemi, leblebinin tane kabuklarını soymayı kolaylaştırmak için yapılır. Leblebilerin toplu olarak suya eklenmesi ile birlikte kaynatma işlemine başlanır. Bu aşamada, kaynatma süresi leblebinin tazeliğine ve hacmine bağlı olarak değişebilir. Tipik olarak, 2 kilogram leblebi için ortalama bir saat kaynatma yapılması gerekir. Kaynatma işlemi sonrasında leblebilerin rengi koyulaşır ve kabukları gevşer. Kabukların ayrılması için leblebiler birkaç kez yıkanarak kabuklarından ayrılır. Leblebilerin kaynatılması ilk adımdan sonra diğer aşamalara hazır hale gelir.
Leblebinin Haşlanması
Leblebi yapımının ilk adımı, leblebi tanelerinin kaynatılmasıdır. Leblebiler kabuklarıyla kaynatılarak kabuklarının açılması sağlanır. Kabukları açılan leblebi tanelerinin içerisindeki nem alınarak leblebi yapılmaya hazır hale getirilir. Temiz ve bol su ile yıkanan leblebi taneleri, tencereye alınarak üzerini kaplayacak kadar su eklenir. Tencerenin kapağı kapatılarak orta ateşte kaynatılır. Yaklaşık 2-3 saat boyunca kaynatılarak leblebinin kabuğunun gevşemesi sağlanır. Leblebinin haşlama süresi, leblebinin cinsine ve yapılacak miktarına göre değişebilir. Kabukları açılan leblebi taneleri, haşlama işlemi bittikten sonra süzülerek kullanılmaya hazır hale getirilir.
Leblebinin Kurutulması
Leblebi yapımının en önemli aşamalarından biri leblebilerin kurutulmasıdır. Kaynatma işlemi sonrası kabuklarından ayrılan leblebiler, özel fırınlarda kurutulur. Bu işlem, leblebinin daha sert ve çıtır bir yapıya sahip olmasını sağlar. Leblebiler, fırına verilmeden önce süzülür ve kuruması için bekletilir. Daha sonra, özel fırınlarda 5-6 saat boyunca kurutulur. Kurutma süresi fırının sıcaklığına ve hava koşullarına göre değişebilir. Kurutma sırasında leblebilerin şekli düzenli olarak değiştirilir, böylece eşit bir şekilde kururlar. Leblebiler pişirildikten sonra tekrar kurutulur ve leblebi rengi elde edilir. Bu aşamada, leblebi ambalajlanır ve tüketilmeye hazır hale getirilir.
Leblebi Kavurma
Leblebi yapımının ikinci adımı olan kavurma işlemi oldukça önemlidir. Bu adımda, haşlanmış leblebilerin kabuklarından ayrılması ve leblebilerin lezzetli bir aroma kazanması için kavrulması gerekmektedir. Bu işlem için geniş bir tava veya leblebi kavurma makinesi kullanılabilir.
İlk olarak, tavayı veya makineyi kaynar suyla yıkayın ve iyice kurulayın. Daha sonra leblebileri tavaya veya makineye boşaltın ve kısık ateşte leblebilerin kavrulmasını sağlayın. Bu süreç sırasında leblebilerin yanmamasına dikkat edin.
Eğer leblebi kavurma makinesi kullanıyorsanız, makinenin ayar düğmesi ile kavurma süresini ayarlayabilirsiniz. Yaklaşık 20-30 dakika boyunca leblebi kavurma işlemi sürmelidir.
Leblebiler kavrulduktan sonra, tavayı veya makineyi ateşten alın ve leblebilerin soğumasını bekleyin. Leblebilerin soğuması ile birlikte, leblebi kabukları kolayca çıkarılabilir ve leblebilerin iç kısmı lezzetli bir aroma kazanır.
Bu işlem sonrasında, leblebiler tüketilmeye hazırdır. Dilerseniz, üzerlerine tuz, biber veya baharatlar ekleyerek lezzetlerini artırabilirsiniz. Leblebi kavurma işlemi sonrasında elde edilen leblebiler, salataların veya mezelerin yanı sıra, atıştırmalık olarak da tüketilebilir.
Leblebinin Fırına Verilmesi
Leblebi yapımının ikinci adımı, kaynatma işlemi tamamlandıktan sonra leblebilerin fırına verilmesidir. Bu işlem, leblebilerin kabuklarının daha sert hale gelmesi için gereklidir. Leblebi fırına, kaynatma işlemi sonrası süzülen leblebilerin yağlı kağıt serili fırın tepsisine yayılmasıyla başlar. Fırına vermeden önce, leblebilerin üzerindeki suyun tamamen buharlaşmasına dikkat edilmelidir. Fırın sıcaklığı, leblebi kabuklarının kıtırlaşması için önemlidir. Fırın, önceden ısıtılmış 200 dereceye ayarlanmalı ve leblebiler yaklaşık 20-25 dakika boyunca pişirilmelidir. Bu süre, leblebi kabuklarının sertleşmesi ve içindeki fındık tadının ortaya çıkması için yeterlidir.
Leblebinin Fırından Çıkartılması
Leblebiler fırında kavrulduktan sonra fırından çıkarılarak soğutulmalıdır. Isıya dayanıklı bir eldiven kullanarak tepsiyi fırından çıkartın ve leblebileri serin bir yere alın. Leblebiler soğuduktan sonra, oluşan kabukları atmak için ellerinizi kullanarak ovalayın. Kabuklar ayrılaban tohumsu yapısından dolayı kolayca ayrılacaktır. Eğer kabukları ayrılmazsa, leblebileri 10 dakika boyunca tekrar fırına atabilirsiniz. Leblebilerin kabuklarından arındığından emin olduktan sonra, kurulayabileceğiniz bir kağıt havlu üzerinde birkaç saat bekletin. Leblebinin ardından çekilerek tüketebilir veya yemeklerde kullanabilirsiniz.
Leblebi Yemeği
Leblebi, farklı tüketim yöntemleri ile sofralarda yer bulabilmektedir. Hem lezzetli hem de besleyici bir atıştırmalık olan leblebi, tuzlu ve acı çeşitleriyle de tercih edilebilmektedir. Ayrıca, leblebi ile yapılan yemekler de oldukça popülerdir.
- Tuzlu: Fırınlanmış tuzlu leblebi, çayın yanında tüketilmektedir.
- Acı: Acılı leblebi, kekik ve pul biber gibi baharatlarla birleştirilerek çerez olarak tüketilmektedir.
- Şekerli: Toz şekeri leblebi üzerine serperek yapılan şekerli leblebi, çocuklar tarafından da sevilerek tüketilmektedir.
Leblebi yemeği tarifleri oldukça çeşitlidir ve değişik yörelere özgü farklılıklar taşımaktadır. En popüler leblebi yemeklerinden bazıları şunlardır:
| Tarif Adı | Yöre |
|---|---|
| Leblebili Mercimek Çorbası | Gaziantep |
| Leblebili Pilav | Adana |
| Leblebili Lahana Sarması | Trakya |
Bu yemekleri yaparken leblebinin özelliklerine dikkat etmek önemlidir. Örneğin, kavrulmuş leblebi kullanılacaksa, yemek tarifine sonradan eklenmelidir.
Leblebi Tüketimi
Leblebi, sadece atıştırmalık olarak tüketilmez. Farklı yemek tariflerinde de kullanılır. Kuru baklagil olarak, yani yüksek oranda lif içerir. Bu özelliği sayesinde de vücut için oldukça faydalıdır. Leblebi yemeği yapmak için de oldukça uygun bir malzemedir. Yemeği yapmak için ilave malzeme gerektiren tarifler olduğu gibi, sadece leblebi kullanılarak da yapılan tarifler mevcuttur.
Leblebi tüketmenin farklı bir yolu da, leblebi unu yaparak kullanmaktır. Tariflerde, hamur işlerinde, puding yapımında, çorbalarda kullanılabilir. Çok yönlü bir malzemedir.
Leblebinin özellikle diyet yapan ya da kilo vermek isteyen bireyler tarafından tercih edildiği bilinir. Ancak bazı leblebi çeşitleri, tuzlu veya baharatlı olarak satıldığı için Çok fazla tüketildiğinde, bu amaçlar için kullanılsa bile, sağlığa zararlı olabilecektir.
- Kavurarak, baharatlayarak ya da tuzlayarak leblebi atıştırmak mümkündür
- Leblebi salatası, sebzeli ve nohutlu yemeklerde leblebi kullanmak da oldukça yaygındır.
- Leblebi tozu yaparak, tatlıların içine karıştırmak da mümkündür.
Leblebi Yemeği Tarifleri
Leblebi, tatlısını da yapabileceğiniz çok yönlü bir malzemedir. İşte leblebi ile yapılabilecek bazı yemek tarifleri:
- Leblebi Salatası: Taze yeşillikler, domates, salatalık ve doğranmış leblebilerle harika bir salata yapabilirsiniz. Üstüne limon sıkarak servis edebilirsiniz.
- Leblebi Çorbası: Haşlanmış leblebileri tavada soteleyerek çorba tenceresine ekleyin ve sebzeli tavuk suyuyla pişirin. Sonra blenderdan geçirerek pürüzsüz hale getirin ve üstüne kırmızı acı biber ve kişniş serperek servis edin.
- Leblebili Pilav: Klasik pilav tarifinizi leblebiler ekleyerek daha lezzetli bir hale getirebilirsiniz. Üstüne tarçın ve kuru üzüm de ekleyerek servis yapabilirsiniz.
Ayrıca leblebi tatlıları da oldukça popülerdir. Eğer leblebi tatlısı yapmak isterseniz, haşlanmış leblebileri şerbetle pişirerek lezzetli bir tatlı yapabilirsiniz.
