Mangal keyfi, Türkiye’nin vazgeçilmez aktivitelerinden biridir ve mangalın en önemli malzemesi de doğal kömürdür. Ancak, satın aldığınız kömürlerin kalitesinden şüphe ediyorsanız, kendi mangal kömürünüzü yapmak isteyebilirsiniz. Şimdi size mangal kömürü yapımının tüm detaylarını anlatacağız.
Mangal kömürü, sıcaklığı yüksek ve alevi az olan, kırmızımtırak renkte doğal kömürdür. Bu özellikleri nedeniyle mangalda kullanımı için idealdir. Ayrıca, doğal kömür, çevre dostudur ve yapay kömürler gibi zararlı gazlar salmaz.
Mangal kömürü yapmak için ihtiyacınız olan malzemeler şunlardır:
- Ağaçlar (meşe, ceviz, gürgen ve benzeri)
- Ağaç kesme testere
- Ağaç kesme baltası
- Türbini veya fanı olan bir üfleme cihazı
- Bir çukur veya açık alan
Mangal kömürü yapımında kullanacak olduğunuz en önemli malzemeler ağaçlardır. Meşe, ceviz ve gürgen gibi sert ağaçlar, kömür yapmak için en ideal ağaçlardandır. Ancak, tüm ağaçlar kullanılabilir.
Ağaçların kesimi, hazırlanması ve kurutulması aşaması oldukça önemlidir. Kesim işlemi esnasında çapakları temizlemeyi unutmamalı ve ağaçları küçük parçalara ayırmalısınız. Küçük parçaların daha hızlı kurumasını sağlayacak şekilde havalandırmalı bir alanda kurutulmalıdırlar. Ağaçlar 3-4 ay arasında kurumaya bırakılmalıdırlar.
Köpük yapımına başlamadan önce, yığılmak üzere olan ağaç parçalarının ortada bir delik bırakarak dikdörtgen bir şekilde yerleştirilmeleri gerekir. Üst üste koymadan, minimum üç sıra halinde yerleştirmelisiniz. Delik, üfleme cihazının hava akışını sağlamasına izin verecektir.
Kömür yapımında kullanılacak olan ağaç parçaları, tamamen yanmadan, alev kesilecek şekilde yakılmalıdır. Sonra, üfleme cihazını kömür yığınının en altına doğru yönlendirmeli ve yavaşça devam ettirmelisiniz. Tüm kömürler ateş aldıktan sonra, delik kapatılmalı ve birkaç saat kontrol altında tutulmalıdır.
Mangal kömürü, ıslak bir ortamda saklanmamalıdır. Uygun koşullar altında saklandığında, mangal kömürü uzun süre dayanabilir. Saklama yeriniz kuru ve havadar olmalıdır, bu nedenle kömür direkt olarak toprağa bırakılamaz.
Mangal kömürü sadece mangal yapmakta kullanılmaz. Aynı zamanda bahçe tasarımında kullanılabilir ve barbekü yapımında da işe yarar. Ayrıca, mangal odunundan kolayca yapılabildiği için, inşaat sektöründe sıkça kullanılmaktadır.
Mangal Kömürü Nedir?
Mangal kömürü, farklı ağaç türlerinin özel bir işlemle yakılması sonucu üretilen katı yakıttır. Mangal kömürü, barbekü ve mangal gibi açık alanlarda kullanılan bir yakıt olarak bilinmektedir. Daha yüksek sıcaklık üreten mangal kömürü, diğer yakıtların kullanılamadığı yerlerde kullanılmaktadır. Mangal kömürü, yanma sırasında azot ihtiva etmediği için çevre dostu bir yakıttır. Aynı zamanda düşük kirlilik seviyesi ile de dikkat çekmektedir.
Mangal kömürünün diğer bir özelliği de sıcaklık düzeyi yüksek, dumanı az ve kendine özgü kokusu bulunmasıdır. Bu özellikleri sayesinde mangal kömürü, dünya genelinde birçok kişi tarafından tercih edilmektedir.
Mangal kömürünün bölgeden bölgeye farklı özellikleri bulunabilmektedir. Bu özellikler, kullanılan ağaç türlerine ve işleme yöntemlerine bağlıdır. Örneğin, meşe ağacından yapılan mangal kömürü daha dayanıklı olurken, çam ağacından yapılan mangal kömürü daha aromatiktir.
Mangal kömürünün kalitesi, üretim yöntemleri ve kullanılan malzemelere göre değişebilmektedir. İyi bir mangal kömürü, uzun bir pişirme süresi boyunca sıcaklığı korur ve neredeyse hiç duman çıkarmaz. Uygun şekilde saklandığında, mangal kömürünün yanma süresi uzun olabilir.
Malzemeler
Mangal kömürü yapımı için gerekli malzemeler oldukça basit ve doğal materyallerden oluşur. İlk olarak, doğru kalitede ve boyutta ağaçlar kullanmanız gerekiyor. Ağaçları kesmek için kesici bir alet, odunları doğramak için testere, kömür yapımında kullanılan kabın boyutuna göre bir varil veya metal kutu kullanılabilir. Kömür yapımı için kullanılacak ağaçların belirlenmesi de oldukça önemlidir. Meşe, ceviz, kayın ve çınar gibi sert ağaç türleri kömür yapımı için en uygundur. Ayrıca kömür yapımında kullanacağınız başka malzemeler de olabilir, örneğin süngü, çıtçıt, çekiç ve paletler gibi araçlar kömür yapımını kolaylaştırabilir.
Ağaç Cinsi Seçimi
Mangal kömürü yapımı için uygun ağaç cinsleri arasında meşe, kestane, çam, ceviz ve ceviz kabuğu yer almaktadır. Bunların yanı sıra, diğer ağaç türleri de kullanılabilir, ancak tercih edilen ağaçların yoğunluğu ve akıcı özellikleri sayesinde daha kaliteli bir kömür elde edilir. Uygun bir ağaç seçmek, kömürün daha uzun süre yanmasını ve daha yüksek bir ısınma gücü sağlamasını sağlar. Ayrıca, ağaçların nem oranlarının düşük olması da kömür kalitesini etkiler.
Kesim ve Hazırlama Aşaması
Mangal kömürü yapımı için kullanılacak ağaçlar öncelikle düzgün bir şekilde kesilmelidir. Ağaçlar güneşli bir havada kesilmeli ve yapraklarının tamamı temizlenmelidir. Daha sonra kabukları soyulmalı ve gövde kısımlarında dallar çıkarılmalıdır.
Hazırlanan ağaçların kesimden sonra kuruması için en az 6-8 ay beklenmelidir. Kuru ağaçlar kesim işleminin ardından, odun parçaları halinde doğranır ve istenilen boyutlarda kesilir. Ağaçlar kuruduktan sonra, mangal kömürü yapımında kullanılmak üzere hazır hale gelir.
Mangal kömürü yapımında kullanılacak ağaçlar, mükemmel bir kaliteye sahip olmalıdır. Katı ağaçlar, yavaş yanar ve kömürler daha parlak hale gelir. İdeal ağaç türleri arasında fındık, meşe, ceviz, kayın ve karaağaç bulunur.
Kömür Yapımı
Mangal kömürü yapımı oldukça dikkat gerektiren bir işlemdir. İşlemin ilk aşaması ise kömür yapımı için oluşturulan yığının hazırlanmasıdır. Yapılan yığının oturması için aralıklı olarak koni şekli verilmesi oldukça önemlidir. Yığının içindeki hava akışını sağlamak amacıyla birkaç delik açılması gerekir. Bu delikler, yapmanın hava almasını sağlar ve kömürün yanmasını kolaylaştırır.
Sonraki aşama ise kömürün yakılmasıdır. Yığın içine odun parçaları yerleştirilerek yakma işlemi gerçekleştirilir. Yakmanın ardından yığın, yaklaşık olarak 10 saat bekletilir. Bekleme süresi boyunca yığının üstünde beklenmedik bir patlama yaşanmaması için dikkatli olunması gerekmektedir. Patlamaların oluşmaması için gerekirse yığının üzeri örtülmelidir.
Bekleme süresi sona erdikten sonra, yığının soğuması beklenir. Soğuma işlemi tamamlandıktan sonra, kömür işçiler tarafından çıkartılır ve ambalajlanarak satışa sunulur.
Kömür Yığını Oluşturma
Kömür yapımı için kömür yığını oluşturmak oldukça önemlidir. Yığın, havalandırmanın düzenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için dikkatlice düzenlenmelidir. Bunun için öncelikle dikdörtgen bir yığın oluşturulmalıdır. Yığının ön tarafı yüksek olmalı ve arka tarafta ise düşük olmalıdır. Bu şekilde yığının havalandırma işlemi daha kolay bir hale gelir.
Yığın oluşturulurken, yığına kömür yerleştirirken birbirlerine yakın ve sıkı sıkıya bağlı olacak şekilde yerleştirmelisiniz. Yığına konulan kömürler arasında boşluk bırakmamaya özen gösterin. Daha sonra yığın, hafifçe örtülebilir bir örtü ile kaplanmalıdır. Bu şekilde yığın havalandırma işlemi daha sağlıklı gerçekleştirilebilir.
Kömürün Yakılması
Kömür yapımı süreci tamamlandıktan sonra, üretilen kömürlerin en önemli özelliği yanıcılığıdır. Kömürlerin yanması için belirli bir hazırlık gereklidir. İlk olarak, kömürler yavaşça yanmalıdır. Bunun için, yavaş yavaş sıcaklık arttırılmalıdır. Kömürler ateşe konulduktan sonra alevleri kontrol etmek önemlidir. Alevler kontrol edilemezse, kömürlerin yüzeyi yeterince yanmadan ve kömürler tamamen hazır olmadan yanabilir. Kömürlerin yanması sırasında tüm yüzeyin eşit şekilde yanması için bir araç kullanmak faydalıdır. Bu işlem sonunda, kömürler tamamen elde edilir ve mangal yapılabilmesi için hazırdır. Kömür yapımında dikkat edilmesi gereken en önemli püf noktası düşük sıcaklıkta başlamak ve yavaşça ısınarak kömürleri tamamen hazır hale getirmektir.
Kömürün Saklanması
Mangal kömürü yapmak için gereken emekten sonra, kömürlerin saklanması da önemlidir. Saklama koşulları, kömürün kalitesini ve kullanım ömrünü etkiler. Üretilen kömürler, havadar bir yerde kapalı bir kapta saklanmalıdır. Böylece kömürler hava alıp nemlenmez ve kalitesi bozulmaz. Ayrıca, kömürlerin diğer maddelerle temas etmesi de önlenmelidir. Saklama sıcaklığı da dikkate alınmalıdır. Kömürlerin ortalama saklama sıcaklığı 20-25°C olmalıdır. Aşırı sıcaklık kömürün kalitesini düşürürken, aşırı soğuk da nemlenmeye yol açabilir. Mangal kömürü, kış günlüğü olarak da kullanılabilir ve güvenli bir şekilde saklanabilir.
Saklama Koşulları
Kömürün uzun süre saklanması için belirli şartlar sağlanmalıdır. Saklama yapılacak yerin sıcaklığı, nem oranı, hava dolaşımı gibi faktörlerin kontrol edilmesi önemlidir. Ortalama olarak, kömürün binde altı nem içeriyor olması gerekmektedir. Bunun dışında, yüksek sıcaklıklardan uzak tutmak da kömürün kalitesini korumaya yardımcı olur. Saklama alanı mümkünse kapalı bir alanda olmalı ve havalandırma sağlanmalıdır. Ayrıca, kömürlükler sağılaması da çok önemlidir. Saklama alanına kömür yığıldığı zaman, en alttaki kömürlerin diğerlerine temas etmemesi için bir sepet veya tahta kullanmak iyi bir fikir olabilir.
Kullanım Alanları
Mangal kömürü, özellikle açık havada pişirilen yiyecekler için tercih edilen bir yakıt türüdür. Bu sebeple, mangal kömürü kullanımı sadece evlerde değil aynı zamanda da restoranlarda da oldukça yaygın bir kullanıma sahiptir. Kullanım alanları arasında özellikle barbekü, ızgara, döner, künefe, sac börek, simit gibi yiyeceklerin yapımında sıklıkla tercih edilir. Farklı yöntemleri de mevcuttur. Örneğin, Türk usulü mangalda köz yapmak için közleme yöntemi, Kamado tarzı bir ızgarada kullanmak için ise Maraton mangal kömürü gibi özel olarak hazırlanmış kömür türleri tercih edilebilir.
