Yumurta, dünyanın hemen hemen her yerinde mutfaklarda çok sık tercih edilen bir gıdadır. Ancak, herkesin yumurtanın nasıl pişirileceği konusunda birbirinden farklı birçok tercihi vardır. Bu yazıda, yumurtanın nasıl pişirilebileceği konusunda farklı yöntemler ve püf noktaları açıklanacaktır. Haşlama yumurta, kızarmış yumurta, sahanda yumurta ve omlet hazırlamanın yanı sıra, lezzetli bir mayonezli yumurta tarifi de sunulacaktır. Ayrıca, yumurtanın sağlık yararları ve besin değerleri hakkında bilgi verilecektir. Yumurtanın yüksek protein içeriği, vücut için önemli faydaları ve söylentilere rağmen doğru tüketilmeleri halinde kolesterol açısından olumsuz bir etkileri olmadığı da açıklanacaktır.
Haşlama Yumurta
Haşlama yumurta yapmak oldukça kolay bir işlemdir. Öncelikle bir tencere dolusu su kaynatın. Daha sonra yumurtaları suya atıp, yumurtaların tamamen suyun içinde olmasını sağlayın. Yumurtaları yaklaşık olarak 8-10 dakika boyunca haşlayın. Bu süre sonunda, musluğun altında soğuk su ile yumurtaları soğutup mümkünse kabuklarını soyduktan sonra servis yapabilirsiniz.
Haşlama yumurtaları dilerseniz sallamadan haşlamak isterseniz, yumurtaların kabuğuna bir iğne batırıp hafifçe çevirmeniz yeterli olacaktır. Bu sayede haşlarken yumurtalar çatlamaz. Ayrıca yumurtaların boyutuna göre pişirme süresi değişebilir. İstenilen şekilde pişirildiğinde yumurtaların sarıları tamamen pişmemiş olmalıdır.
Kızarmış Yumurta
Kızarmış yumurta yapmak oldukça basittir. Öncelikle, tavaya biraz tereyağı veya sıvı yağ ekleyin ve iyice ısıtın. Tavaya kırdığınız yumurtayı ekleyin ve alt tarafı kızarana kadar bekleyin. Daha sonra bir spatula yardımıyla yumurtayı ters çevirin ve diğer tarafını da kızartın. Yumurtanın sarısı tamamen pişmemiş olursa, tavayı kapatın ve kendi kendine pişmesini bekleyin. Kızarmış yumurta püf noktaları arasında, tavanın çok sıcak olmaması, yumurtanın çatlamaması için orta ateşte pişirmek gerektiği ve tavanın kenarlarına birkaç damla su eklenerek buharla pişirmenin de lezzetli bir sonuç verdiği sayılabilir.
Fried Egg Benedict
Fried Egg Benedict, kahvaltının vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. İşte tarifi;
- 1 dilim English muffin
- 1 dilim jambon
- 1 çorba kaşığı tuzsuz tereyağı
- 1 yumurta
- Tuz ve karabiber
- Sos için 1 çorba kaşığı tuzsuz tereyağı, 1 çorba kaşığı un, 1 su bardağı süt, tuz, karabiber ve rendelenmiş kaşar peyniri
English muffin ve jambon dilimlerini bir tavada kızartın. Tereyağını tavada eritin ve yumurtayı kırarak yumurtanın sarısının akışkan kalması sağlayın. Yumurta kızarınca servis tabağına alın. Sosu için; bir tencerede tereyağını eritin. Unu ilave edin ve kısık ateşte iki dakika boyunca karıştırarak pişirin. Sütü yavaş yavaş ilave ederek devamlı karıştırın. Tuz ve karabiberi ekleyin ve karıştırın. Peynirin yarısını ekleyin ve karıştırarak eritin. Peynirli sosu haşlanmış yumurtanın üzerine dökün. Kalan rendelenmiş peynirle süsleyin. Sıcak servis yapın.
Mayonezli Yumurta
Mayonezli yumurta, lezzetli ve pratik bir kahvaltı seçeneği olarak popülerdir. Yapılışı oldukça basittir:
- Birkaç adet yumurta kaynar suya eklenerek haşlanır ve kabukları soyulur.
- Haşlanmış yumurtaların ortası kesilir ve sarıları ayrılır.
- Bir kase içerisinde, yumurta sarıları, mayonez, tuz ve karabiber karıştırılır.
- Mayonezli karışım, haşlanmış yumurtaların ortasına doldurulur.
- Maydanozla süslenerek servis edilir.
Mayonezli yumurta, kişisel tercihe göre farklı malzemelerle zenginleştirilebilir. Örneğin, ince doğranmış taze soğan ya da dilimlenmiş zeytin eklenerek daha zengin bir lezzet elde edilebilir. Ayrıca, ekşi krema veya hardal da mayonezli karışıma eklenerek farklı tatlar yaratılabilir.
Omlet
Omlet yapmak oldukça kolaydır ancak lezzeti için püf noktaları vardır. İlk olarak, yumurtaları iyice çırpın. Tuz ve karabiber ilavesi ile tatlandırabilirsiniz. Ardından, tavayı iyice ısıtın ve içine tereyağı veya zeytinyağı ekleyin. Yumurtaları tavaya dökün ve altı kısık ateşte pişirin.
Omletin farklı malzemelerle lezzeti arttırılabilir. Peynir, sucuk, mantar, domates, biber gibi malzemeler eklenerek farklı tatlar elde edilebilir. Yapacağınız omletin lezzetini arttırmak için malzemeleri önceden tavada soteleyebilirsiniz. Ayrıca, omleti kıvamlı hale getirmek için süt ilavesi yapabilirsiniz. Süt, omletin yumuşamasını sağlayarak lezzetini arttırır.
Omletin servisi de önemlidir. Sıcak servis edilmesi gereken omlet, isteğe göre maydanoz, dereotu veya farklı yeşilliklerle süslenerek servis edilebilir.
Sahanda Yumurta
Sahanda yumurta, Türk mutfak kültürünün vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Sahanda yumurta yapmak için öncelikle tavayı kısık ateşte ısıtın. Tavanın içine bir miktar tereyağı veya zeytinyağı ekleyip eritin. Ardından yumurtaları kırmadan önce tavanın içine bir miktar sucuk veya pastırma ekleyebilirsiniz. Yumurtaları kırdıktan sonra, tavanın kapağı ile üstü kapatılmalı ve yumurtalar pişene kadar bekletilmelidir. Pişirme süresi kişisel tercihe göre belirlenebilir, ancak sahanda yumurtanın en lezzetli hali yumurtanın sarısı akışkan, beyazının ise tamamen pişmiş olduğu haldedir.
- Servis önerileri:
- Sahanda yumurta genellikle kahvaltıda tüketilir, yanında tereyağı, domates, salatalık, biber gibi sebzeler eşlik edebilir.
- Bazı yörelerde sahanda yumurta, sıcak ekmek ile servis edilir.
Yumurta Besin Değerleri ve Sağlık Yararları
Yumurta besin değeri açısından oldukça zengindir. İçeriğinde A, D, E ve K gibi önemli vitaminlerin yanı sıra, demir, çinko, fosfor ve selenyum gibi mineraller de bulunur. Protein açısından oldukça zengin olan yumurtanın tüketimi, kas ve dokuların onarımında önemli bir rol oynar. Ayrıca, içeriğindeki omega-3 yağ asitleri sayesinde kalp sağlığı için faydalıdır.
Yumurtanın tüketimi hakkında bilinen yanlışlardan biri, sadece beyazının tüketilmesi gerektiği yönündedir. Oysa ki yumurtanın sarısı, çeşitli vitaminlerin yanı sıra, omega-3 yağ asitlerinin de kaynağıdır. Diğer bir yanlış da tuzla beraber pişirilmemesi gerektiği yönündedir. Ancak, sağlıklı bireylerin günlük tuz ihtiyacının yaklaşık %20’si günlük bir yumurta ile karşılanabilir.
| Besin Değeri | 1 Adet Yumurta (%13g) |
|---|---|
| Protein (g) | 6 |
| Yağ (g) | 5 |
| Karbonhidrat (g) | 0.6 |
| A Vitamini (IU) | 244 |
| D Vitamini (IU) | 41 |
| Bakır (mg) | 0.05 |
Yumurtayı sabah kahvaltılarının vazgeçilmezleri arasına alarak, gün boyu enerjik ve tok hissetmek mümkündür. Ancak, günlük tüketim miktarı konusunda dikkatli olunması gerekir. Özellikle yüksek kolesterol seviyesi olan kişilerde, tüketimi sınırlandırmak önerilir. Sağlıklı bireylerin ise günlük 1-2 adet yumurta tüketmeleri önerilir.
Yumurtanın Protein İçeriği
Yumurtalar, sağlıklı bir diyetin önemli bir parçasıdır ve protein açısından oldukça zengindirler. Bir büyük boy yumurtada, yaklaşık 6 gram protein bulunmaktadır ve bu protein, kasların ve dokuların gelişiminde önemli bir role sahiptir. Yumurta ayrıca kilo kaybına da yardımcı olabilir ve tok kalmanın yanı sıra metabolizmayı hızlandırabilir. Farklı tüketim şekilleri ile farklı tatlar ve besin değerleri sunulabilir. Örneğin, omlet yapmak, yumurtanın protein içeriğini artırırken, haşlama yumurta daha düşük kalorili ve daha yoğun bir protein kaynağıdır. Yumurtaların sağlıklı bir diyetin önemli bir parçası olduğunu unutmayın.
Kolesterol İddiaları
Yumurta, kolesterol açısından zengin bir besin olmasından dolayı, tüketimi hakkında bazı endişeler var. Ancak, son araştırmalar, sağlıklı insanların günde birkaç yumurta tüketebileceğini ve kolesterol seviyelerinin etkilenmediğini gösteriyor. Ayrıca, yüksek kolesterol seviyesi olan kişilerin bile tüketebileceği belirtilmektedir, çünkü vücudun ihtiyacı olan kolesterolün çoğu zaten karaciğer tarafından üretilmektedir. Özetle, yumurta tüketmek, sağlıksız bir diyet ve kötü sağlık alışkanlıkları ile birleştirildiğinde zararlı olabilir, ancak sağlıklı bir yaşam tarzı ile birlikte tüketildiğinde, yumurta sağlık için son derece faydalı bir yiyecektir.
