Şalgam son zamanlarda popüler bir içecek haline geldi ve evde kendiniz yapabilirsiniz. Şalgam yapmak için ihtiyacınız olan malzemeler havuç, pancar, şalgam, turşu taneleri ve su. Sebzeleri küp şeklinde doğrayın ve turşu tanelerini hazırlayın. Fermentasyon için, sebzeleri su ile birlikte büyük bir kapta birleştirin ve ardından birkaç gün boyunca bekletin. Fermentasyon işlemi bittiğinde, şalgamınız hazır olacak. Şalgam, soğuk servis edilirse daha lezzetli olur. Sunum için dilimlenmiş havuç, limon, maydanoz ya da turşu taneleriyle süsleyebilirsiniz. Şalgamın farklı çeşitleri olduğunu ve Türk mutfağında önemli bir yere sahip olduğunu unutmayın.
Malzemeler
Şalgam yapmak için ihtiyacınız olan malzemeler oldukça sınırlıdır. İşte yapımı için gereken malzemeler:
- 1 adet büyük boy şalgam
- 1 adet büyük boy pancar
- 3 adet büyük boy havuç
- 1 adet turşu kültürü
- 1 tatlı kaşığı tuz
- Taze nane yaprakları (servis için)
Bu malzemeler size iki litre şalgam turşusu yapımı için yeterli olacaktır. Daha büyük bir parti yapmak isterseniz, malzemeleri buna göre artırabilirsiniz. Şalgam, pancar ve havuç, turşu yapımındaki geleneksel sebzelerdir ve turşunun lezzetini artırmaları için idealdir. Turşu kültürü ise turşunun fermente olmasını sağlar ve lezzetini oluşturur.
Bunun dışında, turşu yapmak için ihtiyacınız olan diğer malzemeler basit mutfak eşyalarıdır. Keskin bir bıçak, kesme tahtası, temiz bir cam kavanoz ve bir musluklu bir tülbent, ihtiyacınız olan diğer eşyalar arasındadır. Şalgamınızın güzel kokması için nane yaprakları ile süsleyebilirsiniz.
Yapılışı
Şalgam yapmaya başlamadan önce gerekli malzemeleri temin edin. İlk olarak, sebzeleri doğramalısınız. Havuç, pancar ve şalgamı küp küp doğrayın. Turşu tanelerini hazırlarken dikkatli olun. Şişenin içine turşuları koyun ve taneleri ezmeden hafifçe ezin.
Bir sonraki adım, sebzeleri karıştırma kabına koyup tuzla karıştırmaktır. Karıştırmadan sonra, sebzeleri şişenin içine yerleştirin. Tüm sebzeler şişe içine tamamen yerleşene kadar sıkıştırın.
Son olarak, çıkarttığınız turşu suyunu şişeye ekleyin ve şişenin kapağını sıkıca kapatın. Şişeyi serin ve karanlık bir yerde 3-4 gün boyunca bekletin. Bekledikten sonra, enfes Şalgamınız hazır! Şalgamınızı dilerseniz soğuk olarak servis edebilirsiniz.
Adım 1: Hazırlık
Şalgam yapımının ilk adımı, sebzeleri doğramak ve turşu tanelerini hazırlamaktır. Bunun için öncelikle havuç ve pancarların kabuklarını soyun. Daha sonra havuç ve pancarları ince ince dilimleyin ya da küp küp doğrayın. Şalgamların köklerini kesin ve onları da aynı şekilde doğrayın. Ayrıca limon tuzu, sarımsak, tuz ve acı biber gibi malzemeleri de hazırlayın. Turşu taneleri için ise önceden hazırlanmış turşuyu kullanabilirsiniz. Eğer evde turşunuz yoksa, marketten hazır turşu alabilirsiniz.
Doğrama işini kolay hale getirmek için, sebzeleri kalın parmak boyutunda doğrayın. Böylece fermente olma süreci daha hızlı olacaktır. Ayrıca, turşu tanelerini kapalı bir kapta hazırlayın ve şalgam suyunun tadında bir farklılık yaratmak için tarçın veya kimyon gibi baharatlar ekleyebilirsiniz.
Sebzeleri hazırladıktan sonra, turşu tanelerini şalgam suyunun içine ekleyin ve karıştırın. Hazırladığınız karışımı, cam kavanozlar içine doldurun ve kavanozları bir kenara alın.
Adım 1 tamamlandığında, artık fermente etmek için hazır hale gelen sebzeleriniz vardır. Şimdi sıra geldi, adım 2 olarak belirtilen fermente işlemine geçmeye!
Adım 1.1: Sebzelerin Doğranması
Şalgamın yapımında kullanacağınız sebzeleri doğramak oldukça kolaydır. Havuç, pancar ve şalgamın soyduktan sonra yıkayıp, temizledikten sonra küçük küçük doğrayın.
Havuçlarınızı ince ince dilimler halinde, pancarlarınızı ise küp küp doğrayabilirsiniz. Şalgamları ise yine küçük küpler halinde doğramak en uygunudur.
Doğradığınız sebzelerin yüzeyinin tamamen kaplanması için sebzeleri serpiştirerek veya karıştırarak doğramak önemlidir. Böylece tüm sebzelerin dengeli şekilde fermentasyona maruz kalması sağlanır.
Şalgam yaparken doğramayı yaparken özenli olmak ve üst üste bindirmemek doğuda uzmanlarca önerilmektedir.
Adım 1.2: Turşu Tanelerinin Hazırlanması
Turşu taneleri, şalgamın lezzetinde önemli bir rol oynar. Evde yapmak oldukça kolay ve pratiktir. Turşu tanelerinin yapımı için öncelikle küçük boyutlarda turşu salamurası hazırlanmalıdır. Bunu yapmak için, 1 litre su ve 70 gram tuz kullanarak turşu suyu yapabilirsiniz. Salamura yaparak bunları 5-10 gün arası bekletin. Bu süre zarfında turşuların sertleşmesi ve fermente olması gerekir. Fermente süresi ne kadar uzun olursa, turşu suyu da o kadar koyu ve lezzetli olur. Turşu tanelerini yapmadığınız takdirde, hazır turşu tanelerini de kullanabilirsiniz.
Adım 2: Fermentasyon
Fermentasyon işlemi, şalgamın karakteristik lezzeti için oldukça önemlidir. Fermentasyon için kullanılan maya, şalgamda bulunan şekeri laktik aside dönüştürerek, içecekteki asit ve ekşiliği oluşturur. Fermentasyon işlemi için uygun bir ortam oluşturmak için, şalgam suyu ve turşu tanelerinin karışımı oda sıcaklığındaki bir yerde 2-3 gün bekletilir. Bu işlem sırasında ortamın oksijene açık olması gerekir ve kapak sıkıca kapatılmamalıdır. Fermentasyon tamamlandıktan sonra, şalgam suyu yeşilimsi bir renk alır ve turşu taneleri şişer. Bu aşamadan sonra, şalgam suyu şişelenmeden önce süzülmeli ve soğutulmalıdır.
Servis
Şalgam tarifi hazır bile. Peki, şalgam nasıl servis edilir? Şalgam, soğuk olarak servis edilir ve genellikle bir çeşit mezelerle birlikte sunulur. En popüler mezeler arasında turşu, Acılı Ezme, Haydari, Humus, Patlıcan Salatası vb. bulunur. Şalgamı genellikle cam yada metal bir kaba doldurarak servis ederiz. Bu şekilde servis edilen şalgamın lezzeti daha da artar. Şalgamı Sunarken dikkat etmeniz gereken önemli bir şey de içerisindeki turşu taneleri. Bu turşu taneleri, şalgamın kendine özgü bir lezzeti olduğundan, servis ederken kaşıkla birlikte turşu tanelerini de dağıtmamaya özen gösterin.
Öneriler
Şalgam, Türk mutfağının vazgeçilmez içeceklerinden biridir. Ancak, hem tadı hem de sunumu için bazı önerilere dikkat edilmesi gerekiyor. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Bardağın kenarında tuzlu bibere bulanmış Tuzlu simit ya da turp dilimleri ile sunum yapın. Böylece lezzeti artırabilirisiniz.
- Şalgamı buzluğa koymadan önce süzüp, buzluğa koyun. Böylece tadı değişmeyecektir.
- Şalgam servis edildiğinde buzdolabındaki soğuğunu korumak için içine buz parçaları ekleyin.
Bunlar sunum esnasında dikkat edebileceğiniz noktalar arasında yer alıyor. Ancak, en önemlisi içeceğin ferahlatıcı tadının keyfini çıkarmak. Afiyet olsun!
Tarihi ve Bölgesel Çeşitleri
Tarihi olarak şalgamın nerede ve ne zaman doğduğuna dair tam bir bilgi olmasa da, Anadolu topraklarında çok eski zamanlardan beri yapıldığı bilinmektedir. Özellikle Konya, Adana ve Mersin bölgesinde yaygın olarak tüketilir. Ayrıca şalgamın İstanbul’da da birçok çeşidi bulunur ve sıklıkla tercih edilir. Bölgesel olarak farklılıklar gösteren şalgamın çeşitleri arasında acılı, sade ve limonlu gibi çeşitler vardır. Şalgamın farklı lezzetlerinde kullanılan malzeme çeşitleri de farklılık gösterir. Örneğin Adana’da acı biber kullanılırken, İstanbul’da limon tercih edilir. Ayrıca şalgam suyunu tatlandırmak için nar ekşisi de kullanılabilir.
